Go to the page content
Gedrag | 3 min. leestijd

Omgaan met stress wanneer u diabetes heeft

Iedereen heeft soms stress. Iedereen is soms angstig. Iedereen heeft momenten van twijfels en paniek. Maar als u diabetes type 2 heeft, dan kunnen deze momenten een grotere uitdaging vormen voor u dan voor anderen. Net zoals bij al de rest is het mogelijk om mechanismen en strategieën te vinden die voor u werken. 

Hier zijn 5 tips om u veilig door de stressvolle en angstige momenten van het leven te loodsen – en om u te helpen om rustiger, zelfzekerder en gelukkiger te leven met diabetes.

Let op met de uitspraken “moeten” en “zou moeten”

Als u net de diagnose hebt gekregen, is het volkomen normaal dat u stress voelt over deze nieuwe uitdagingen. Wellicht maak u zich zorgen over wat diabetes zal betekenen voor uw levenskwaliteit, uw veiligheid, uw dromen, uw verplichtingen en de mensen om u heen.

Om u te begeleiden en te ondersteunen, zullen veel mensen, waaronder zorgverleners, vrienden en familieleden, u tips geven over voeding, levensstijl, lichaamsbeweging en meer. Advies kan nuttig zijn, maar het kan ook een ongewild effect hebben en stress met zich meebrengen.

Uw beste verdediging tegen dit soort stress is begrijpen wat er aan de hand is. Als u ooit heeft geprobeerd om advies te geven aan iemand, weet u dat het heel moeilijk kan zijn om woorden zoals “zou moeten”, “niet doen” en “moeten” te vermijden. Als diabetespatiënt heeft u allicht al de volgende adviezen gehoord:

• U zou regelmatig moeten bewegen.

Eet niet meer dan één stuk taart.

• Diabetespatiënten moeten suiker afzweren.

Als u ze verkeerd opvat, kunnen deze woorden u moedeloos maken in plaats van u op te beuren. Het is een goed idee om te leren het nuttige te filteren uit wat opdringerig klinkt en u nog meer stresseert.

Man sitting a the stage holding a presentation.

“Woorden gebruiken zoals zou moeten en moeten – zelfs voor uzelf – zorgen dat die stress wordt uitgelokt. Wanneer u kalm en ontspannen bent, heeft u controle over uw eigen lichaam.”

-Ken Tait

Hier is een voorbeeld: Misschien heeft iemand u gezegd dat u geen koekjes meer mag eten. Als u dit letterlijk neemt, krijgt u de kans niet meer om UZELF te zijn - de persoon die graag koekjes eet. Wat u uit dergelijk advies kunt halen, is dat u reden heeft om verstandig van koekjes te genieten, en ze bijvoorbeeld voor te behouden voor speciale gelegenheden.

Hoe beter u lessen leert trekken uit advies, hoe gemakkelijker het voor u wordt wanneer u, van tijd tot tijd en weloverwogen, kiest om het te negeren.

Advies is bedoeld om u te begeleiden en te ondersteunen, niet om u te straffen. Zie het als een hulpmiddel, en niet als wapen. Wees niet te streng voor uzelf wanneer diabetes u confronteert met uitdagingen waar u niet op voorbereid bent.

Adem diep in om controle te krijgen

Een medische aandoening kan overweldigend zijn totdat u de juiste hulpmiddelen heeft gevonden. U kan overlopen van de twijfels en de vragen. "Wat is er aan de hand?" “Wat doet mijn lichaam?” "Hoe ga ik me voelen als ik dit eet?" Dergelijke vragen kunnen stress veroorzaken die tot uiting kan komen in een aantal symptomen:

• Hoofdpijn

• Verstoorde slaap – of te veel slaap

• Gespannen en pijnlijke spieren

• Uitputting

• U ziek of zwak voelen

Als u één of meerdere van die symptomen ervaart, zal u zich allicht ook prikkelbaar, gedemotiveerd, depressief of nerveus voelen.

Man sitting and looking at a conference.

“Wanneer u kalm en ontspannen bent, heeft u controle over uw eigen lichaam.”

-Ken Tait

Een geweldige manier om een neerwaartse spiraal te neutraliseren is mindfulness of ademhalingsoefeningen (of beide!). Veel studies tonen aan dat goed ademen kan helpen om stress te verminderen, slapeloosheid te voorkomen, emoties te beheersen en de aandacht te verhogen. Yoga, meditatie of lichaamsbeweging kunnen een vergelijkbaar effect hebben.

Uw ademhaling kan worden gebruikt om emoties te beheersen en het welzijn op verschillende manieren te verbeteren. Sommige technieken benadrukken de focus op ervaringen, en andere zijn meer op de fysieke aspecten gericht.

Hoe kiest u een techniek? Vergeet niet dat geen twee mensen hetzelfde zijn en dat geen twee omstandigheden hetzelfde zijn. Dit betekent dat u wat moet zoeken en verschillende ademhalings- of meditatietechnieken moet uitproberen om uit te vinden wat u verkiest.

En zoals met alles geldt: oefening baart kunst. Dus hou u aan wat werkt, en u krijgt allicht een meer ontspannen gevoel met meer controle over uw lichaam en geest.

Er is nog een belangrijke reden waarom diabetespatiënten baat hebben bij het beheersen van stress en die heeft te maken met het glucosegehalte in uw bloed. Wanneer het lichaam stress ervaart, bereidt het zich voor op een ingrijpende reactie op de omgeving - beter gekend als de vecht- of vluchtreflex.

Wanneer de vecht- of vluchtreflex wordt geactiveerd, gebeuren er een aantal dingen in uw lichaam:

• De ademhaling versnelt.

• Het bloed wordt naar de spieren en ledematen gepompt.

• De hormoonspiegel stijgt.

Als gevolg van acute stress worden adrenaline, cortisol en glucose in uw bloedsomloop vrijgegeven. Als diabetespatiënt kan het zijn dat uw lichaam niet in staat is om de vrijgekomen glucose om te zetten in de energie waar de vecht- of vluchttoestand om vraagt. Dit veroorzaakt een opstapeling in de bloedsomloop – en dat ziet u wanneer u uw bloedsuikerspiegel met een glucosemeter meet.

Leer om in stressvolle situaties te blijven ademen. Beheersen hoe u op stress reageert kan helpen om uw bloedsuikerspiegel onder controle te houden, een pluspunt op lange termijn.

Different bowls of chips and crisps.

"Tussendoortjes heeft u niet echt nodig, maar u heeft wel het gevoel dat u niet zonder kan."

-Ken Tait

Voed uw lichaam, niet uw angst

Voeding stimuleert ons en geeft ons doorgaans een goed gevoel. Daarom wordt voeding gebruikt voor meer dan alleen maar uw honger te stillen. Veel mensen gebruiken voeding als een vorm van troost of een manier om met moeilijke emoties om te gaan.

Bij diabetespatiënten kunnen onzekerheden over hun eetpatroon leiden tot angst en stress. Ironisch genoeg kan voeding tijdelijke verlichting bieden bij stress over uw eetpatroon. Het sleutelwoord hier is wel “tijdelijk”.

Veel mensen houden van chocolade, en daar zijn goede redenen voor. Studies hebben aangetoond dat sommige soorten chocolade het gehalte van het stresshormoon cortisol in ons bloed kunnen verlagen en symptomen van angst kunnen verminderen. Wanneer we echter beginnen te stress-eten, ruilen we metabool evenwicht en controle op lange termijn in voor kortstondig plezier. Stress-eten is uiteraard begrijpelijk, maar hou uw neiging om stress te verminderen door te eten goed in de gaten. Zorg ervoor dat u niet ook nog eens een voedselverslaving krijgt bovenop diabetes.

A cutout of a woman's face while eating chocolate.

“Dingen zoals chocolade geven u een goed gevoel voor ongeveer een nano-seconde. En daarna eet u meer. En daarna eet u meer. En daarna eet u meer.”

-Ken Tait

Als u een “slippertje” maakt en geniet van voeding dat GEEN deel uitmaakt van uw eetpatroon, stel uzelf dan de vraag of u kunt stoppen voor de zak of de kom helemaal leeg is. Leer te stoppen uit vrije wil, omdat NIET stoppen leidt tot het verlies van controle, wat uw gezondheid in gevaar brengt en het risico op hyperglycemie verhoogt.

Gemakkelijker injecteren door uw lichaam te ontspannen

Wanneer u een geneesmiddel moet injecteren, kan uw natuurlijke respons misselijkheid of angst zijn (voor pijn of een letsel). Naalden doorprikken immers uw huid waardoor u kunt gaan bloeden. Maar uw angst voor de pijn is vaak veel groter dan de feitelijke pijn die gepaard gaat met de injecties. Uw verbeelding speelt u parten.

Omdat dit nog maar eens een mentale uitdaging is - die afhangt van uw standpunt en manier van denken - is de beste manier om ermee om te gaan een psychologische aanpak.

Probeer net zoals bij de eerder genoemde situaties van stress en twijfels, uw weg te zoeken door uw emoties van angst. Wanneer u het onder de knie heeft, zal u doeltreffend de negativiteit kunnen loslaten. Hierdoor zullen uw spieren ontspannen, krijgt u meer controle over uw emoties en ervaart u minder pijn.

Wanneer u mentaal stabiel, sterk en kalm bent, zal u zich veel beter in staat voelen om een geneesmiddel te injecteren via een pen of een naald.

Someone holding a pen.

“We moeten het idee dat het pijn zal doen, veranderen. Ontspan dus uw spieren. Zo simpel is het.”

-Ken Tait

Praten met andere diabetespatiënten

Meestal staan diabetespatiënten er alleen voor met hun ziekte. De beschikbaarheid tot ondersteuning en advies van professionele zorgverleners kan vrij beperkt zijn, wat kan leiden tot frustratie of hulpeloosheid. Een levensveranderende aandoening zoals diabetes type 2 is te veel om op eigen houtje en zonder begeleiding te dragen, niet in het minst omdat het een extra domper kan zetten op uw sociale leven tot u methoden heeft gevonden die voor u werken.

Overweeg om lid te worden van een hulpgroep in uw buurt. Kom in actie en zoek contact met uw omgeving. Tussen 1980 en 2016 nam de wereldwijde prevalentie van diabetes met bijna 100% toe. U zal met andere woorden steeds vaker andere diabetespatiënten bij u in de buurt vinden. Een band of vriendschap met hen opbouwen helpt om stress, angst, depressie en eenzaamheid te verlichten.

A man and a woman sitting next to eachother smiling at the camera.

“Ik had die ondersteuning nodig. En ik ben er zeker van dat dat ook geldt voor anderen.”

-Ken Tait

Laat diabetes een doel in uw leven brengen

Wanneer u net de diagnose hebt gekregen, bent u geneigd om enkel aandacht te hebben voor alle zaken die door diabetes worden verhinderd of weggenomen. Concluderen dat het verschrikkelijk en oneerlijk is en dat u het slachtoffer bent van de omstandigheden, is een natuurlijke reactie. Maar wat gebeurt er als u stilstaat bij de mogelijkheden die u krijgt door diabetes?

A man with a big smile on his face.

“Het geeft me zo'n warm gevoel vanbinnen om te beseffen dat ik iemand geholpen heb, zodat die persoon de baas is over zijn/haar leven en zich niet laat leven.”

-Ken Tait

Diabetes is een manier van uw lichaam om u te vertellen dat u er anders voor moet gaan zorgen, iets wat ABSOLUUT MOGELIJK IS, vooral met deze tips over voeding en beweging. Deze ervaringen kunnen u helpen om een nieuwe vorm van respect voor uzelf te krijgen.

U kan zelfs de persoon worden tot wie andere diabetespatiënten zich wenden voor advies en ondersteuning, gezelschap en vriendschap. Wanneer dat gebeurt, ziet u snel dat een ongewenste diagnose uw leven zin kan geven en een gelegenheid kan zijn om uit te blinken.

Gerelateerde artikelen

Diabetes dag na dag
Levensstijl | 6 min. leestijd

Diabetes dag na dag

Een goed diabetesbeheer vereist bewustzijn en zorgvuldige aanpak van alle soorten omstandigheden en situaties.