Φόβος για τις βελόνες και σακχαρώδης διαβήτης: συμβουλές για τις ενέσεις ινσουλίνης^1-6

Ορισμένοι άνθρωποι βρίσκουν την ιδέα της ένεσης ινσουλίνης αποκαρδιωτική, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να τηρήσουν το πρόγραμμα ινσουλίνης ή να διστάζουν να ξεκινήσουν θεραπεία με ινσουλίνη όταν χρειαστεί¹. Φτιάξαμε αυτόν τον οδηγό για τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη και τους φροντιστές τους, ώστε να σας βοηθήσουμε να αποκτήσετε μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση σχετικά με τη χορήγηση των ενέσεών σας.

Η επιλογή των σημείων για την ένεση ινσουλίνης είναι σημαντική. Τα κύρια σημεία ένεσης είναι οι μηροί, η κοιλιά (στομάχι), οι γλουτοί ή το πίσω μέρος των άνω βραχιόνων². Μερικά ακόμη πράγματα που πρέπει να έχετε κατά νου όταν κάνετε την ένεση ινσουλίνης είναι τα εξής:

●     Η τακτική αλλαγή του σημείου που κάνετε την ένεση ινσουλίνης μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη τυχόν δερματικών ερεθισμών, εξογκωμάτων και εσοχών του δέρματος και μπορεί να μειώσει τη δυσφορία κατά την ένεση².

●     Η αλλαγή του σημείου που κάνετε την ένεση ινσουλίνης μπορεί να βοηθήσει στην απορρόφηση της ινσουλίνης².

●     Ένα συνηθισμένο πρόγραμμα εναλλαγής είναι να χρησιμοποιείτε το ίδιο σημείο για έναν μήνα, να το χωρίζετε σε τέσσερα τμήματα και να χορηγείτε την ένεση σε διαφορετικό τμήμα κάθε εβδομάδα²:

o    Στην αρχή κάθε εβδομάδας, μετακινηθείτε δεξιόστροφα σε απόσταση ενός δαχτύλου (2,5εκ.) από το τελευταίο σημείο ένεσης². 

Μιλήστε με τον γιατρό σας σχετικά με τα σημεία της ένεσης και τα προγράμματα εναλλαγής που είναι κατάλληλα για εσάς.

Οι βελόνες για πένες ινσουλίνης και οι σύριγγες μίας χρήσης διατίθενται σε διαφορετικά μήκη και πλάτη για να ταιριάζουν σε όλους τους σωματότυπους².

Τα καλά νέα είναι ότι οι βελόνες που χρησιμοποιούνται για την ένεση ινσουλίνης είναι πολύ μικρότερες και λεπτότερες από εκείνες που θυμάστε από τους εμβολιασμούς σας^2,3. Επομένως, μην ανησυχείτε! Ο επαγγελματίας υγείας σας μπορεί να σας βοηθήσει να βρείτε το μέγεθος της βελόνας που σας ταιριάζει, ώστε να αισθάνεστε άνετα. 

Εάν έχετε οποιεσδήποτε ερωτήσεις σχετικά με τον τύπο της βελόνας που πρέπει να χρησιμοποιείτε, μιλήστε με τον επαγγελματία υγείας σας.

Μπορεί να το αποκαλείτε φόβο για τις βελόνες ή απλά να φοβάστε κάθε είδους ένεση. Τα αιχμηρά αντικείμενα, όπως οι βελόνες και τα τρυπήματα στο δέρμα, αποτελούν πηγή άγχους^2,3. Όταν σκεφτόμαστε την ένεση ινσουλίνης, συχνά θυμόμαστε τις ενέσεις των εμβολίων, οι οποίες γίνονται με μεγαλύτερη και παχύτερη βελόνα και χορηγούνται σε μυ.

Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι οι βελόνες που χρησιμοποιούνται για την ένεση της ινσουλίνης είναι πολύ μικρότερες και λεπτότερες. Παρ' όλα αυτά, το άγχος που σας δημιουργεί η ένεση με βελόνες μπορεί να εξακολουθεί να υπάρχει^2,3.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να αισθάνεστε άγχος όταν έρχεστε αντιμέτωποι με βελόνες. Προσπαθήστε να καταλάβετε γιατί νιώθετε όπως νιώθετε για τις βελόνες. Ενδεικτικά ακολουθούν μερικοί λόγοι¹:

●     Δεν θέλετε να κάνετε την ένεση σε δημόσιους χώρους ή μπροστά στους φίλους σας

●     Οι βελόνες συνδέονται με την αποτυχία ή τη σοβαρότητα της νόσου σας

●     Ο φόβος του πόνου ή πρόκλησης βλάβης

●     Φόβος ειδικά για τις βελόνες

Η εύρεση ενός τρόπου χαλάρωσης θα σας βοηθήσει με τον φόβο και το άγχος σας. Βρείτε χρόνο μέσα στην ημέρα για να εξασκηθείτε σε κάποια τεχνική χαλάρωσης, όπως οι βαθιές αναπνοές ή ο καθοδηγούμενος διαλογισμός (με τη μορφή CD, βιβλίων ή εφαρμογών για κινητά). Μπορείτε επίσης να προσπαθήσετε να ενσωματώσετε μία από τις παρακάτω τεχνικές στη ρουτίνα των ενέσεών σας^4,5:

●     Πάρτε τον έλεγχο. Καταγράψτε τα άγχη που έχετε σχετικά με την ένεση και βαθμολογήστε τα σε μια κλίμακα από το 1 έως το 10. Επιλέξτε τον λιγότερο ανησυχητικό παράγοντα και εξασκηθείτε σε αυτόν όσο περισσότερο μπορείτε μέχρι να τον κατακτήσετε. Στη συνέχεια, προχωρήστε στο επόμενο που σας ανησυχεί...

●     Αποσπάστε την προσοχή σας. Δοκιμάστε να ακούτε μουσική ή να μιλάτε με ένα αγαπημένο σας πρόσωπο ενώ κάνετε την ένεση για να μετριάσετε το άγχος σας.

●     Επικοινωνήστε. Για υποστήριξη και καθοδήγηση, μπορεί να είναι χρήσιμο να μιλήσετε με άλλα άτομα στην κοινότητα του σακχαρώδους διαβήτη που μπορούν να καταλαβαίνουν τι περνάτε, ή να απευθυνθείτε σε κάποια τοπική ομάδα ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη.

●     Συμβουλευτείτε άλλα άτομα. Μιλήστε με άλλους ασθενείς που χορηγούν μόνοι τους την ένεση τους και μάθετε πώς το αντιμετώπισαν αρχικά όταν ξεκίνησαν αυτή τη διαδικασία. Αναζητήστε τοπικά φόρουμ για τον σακχαρώδη διαβήτη στο διαδίκτυο ή επικοινωνήστε με την τοπική ομάδα ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη για περισσότερες συμβουλές.

●     Συνεχίστε την προσπάθεια. Δεν λειτουργούν όλες οι τεχνικές για όλους. Για να βρείτε εκείνη που σας ταιριάζει, συνεχίστε να δοκιμάζετε διαφορετικούς τρόπους για να αντιμετωπίσετε το άγχος της βελόνας ή επικοινωνήστε ξανά με τον γιατρό ή τον νοσηλευτή σας.

Να θυμάστε ότι χρειάζεται χρόνος για να νιώσετε άνετα με την ένεση - μην βιαστείτε.

Καταλαβαίνουμε ότι δεν είναι εύκολο να κάνετε ενέσεις. Κανείς δεν απολαμβάνει να κάνει ενέσεις ινσουλίνης κάθε μέρα. Αλλά η αλλαγή μερικών βασικών πραγμάτων μπορεί να κάνει τη διαδικασία της ένεσης πιο ευχάριστη^2,5:

●     Βεβαιωθείτε ότι το δέρμα σας είναι καθαρό και στεγνό. Δεν χρειάζεται να χρησιμοποιείτε οινόπνευμα στο δέρμα σας, εκτός αν έχετε πάει σε νοσοκομείο ή δε μπορείτε να καθαρίσετε και να στεγνώσετε το δέρμα σας με απλό σαπούνι και νερό. Περιμένετε μέχρι να στεγνώσει εντελώς το οινόπνευμα πριν κάνετε την ένεση.

●     Φροντίστε η ένεση ινσουλίνης να βρίσκεται σε θερμοκρασία δωματίου. Η αίσθηση είναι πιο άνετη από ό,τι όταν είναι κρύα. Προσπαθήστε να βγάλετε την ινσουλίνη από το ψυγείο αρκετή ώρα πριν τη χρειαστείτε.

●     «Μουδιάστε» το σημείο της ένεσης. Η χρήση ενός παγωμένου κουταλιού ή πάγου τυλιγμένου σε πετσέτα, αναισθητικής κρέμας από το φαρμακείο ή ακόμη και η άσκηση πίεσης με τον αντίχειρά στο σημείο της ένεσης για λίγα δευτερόλεπτα, μπορεί να κάνει την ένεση να πονέσει λιγότερο⁶.

●     Βεβαιωθείτε ότι χρησιμοποιείτε καινούργια βελόνα για κάθε ένεση. Η επαναχρησιμοποίηση της βελόνας αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης. Οι νέες βελόνες είναι πιο αιχμηρές και προκαλούν λιγότερο πόνο.

●     Προσπαθήστε να χαλαρώσετε τους μύες στην περιοχή της ένεσης.

●     Αλλάζετε συχνά το σημείο της ένεσης για να αποφύγετε την πρόκληση βλάβης στους ιστούς σας.