Τι είναι η αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσος (ASCVD);

Η αθηροσκλήρωση αποτελεί την κύρια αιτία καρδιαγγειακών παθήσεων (CVD) και η αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσος (ASCVD) παρουσιάζεται συχνά σε άτομα που ζουν με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2^1,2. Περίπου εννέα στα δέκα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και εγκατεστημένη καρδιαγγειακή πάθηση, έχουν υποστεί κάποιου είδους αθηροσκληρωτικής καρδιαγγειακής νόσου (συμπεριλαμβανομένου του εμφράγματος του μυοκαρδίου και του εγκεφαλικού επεισοδίου)³.

Ο γιατρός σας ή ο ειδικός νοσηλευτής για τον σακχαρώδη διαβήτη μπορεί να έχει ήδη συζητήσει μαζί σας τη σχέση μεταξύ σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 και καρδιακών παθήσεων, και μπορεί ήδη να λαμβάνετε μέτρα για τη μείωση του κινδύνου. Ωστόσο, πολλά άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 δε γνωρίζουν ότι έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων^4-7. Εάν έχετε σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, έχετε περίπου διπλάσιο κίνδυνο να εμφανίσετε καρδιαγγειακές παθήσεις, σε σχέση με τα άτομα χωρίς σακχαρώδη διαβήτη^8,9. Σύμφωνα με στοιχεία, το ένα τρίτο των ατόμων που ζουν με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 έχουν υφιστάμενη καρδιαγγειακή νόσο³.

Οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι ένας γενικός όρος που καλύπτει ένα ευρύ φάσμα παθήσεων, οι οποίες επηρεάζουν την καρδιά ή τα αιμοφόρα αγγεία. Οι καρδιακές παθήσεις περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την υψηλή αρτηριακή πίεση, την καρδιακή ανεπάρκεια, την περιφερική αρτηριακή νόσο (ΠΑΝ), τη στηθάγχη (πόνος στο στήθος που προκαλείται από μειωμένη κυκλοφορία του αίματος στους καρδιακούς μύες), την καρδιακή προσβολή και το εγκεφαλικό επεισόδιο¹⁰.

Η αθηροσκλήρωση αποτελεί την κύρια αιτία καρδιαγγειακών παθήσεων και η αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσος (που εξηγείται παρακάτω) εμφανίζεται συχνά σε άτομα που ζουν με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Αυτό συμβαίνει επειδή η περίσσεια σακχάρου στο αίμα τροφοδοτεί την εξέλιξη της αθηροσκληρωτικής καρδιαγγειακής νόσου^1,2. Περίπου εννέα στα 10 άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακές παθήσεις, έχουν αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσο³. 

Η αθηροσκλήρωση είναι η συσσώρευση λιπών, χοληστερόλης και άλλων ουσιών στις αρτηρίες και τα τοιχώματα των αρτηριών. Αυτή η συσσώρευση ονομάζεται αθηρωματική πλάκα^11,12. Οι αθηρωματικές πλάκες προκαλούν σκλήρυνση και στένωση των αρτηριών σας, περιορίζοντας την κυκλοφορία του αίματος και την παροχή οξυγόνου στα όργανά σας. Οι αθηρωματικές πλάκες μπορούν επίσης να σπάσουν, οδηγώντας σε θρόμβωση. Εάν η κυκλοφορία αίματος προς την καρδιά σας εμποδίζεται, μπορεί να προκληθεί καρδιακή προσβολή. Εάν η θρόμβωση φράξει μια αρτηρία του εγκεφάλου σας, αυτό προκαλεί εγκεφαλικό επεισόδιο^11,12.

Παρακάτω μπορείτε να δείτε απεικόνιση της συσσώρευσης αθηρωματικής πλάκας στις αρτηρίες, η οποία οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών συμβάντων^11,12.

Η αθηροσκλήρωση μπορεί επίσης να προκαλέσει προβλήματα και σε άλλα σημεία του σώματος. Για παράδειγμα, η περιφερική αρτηριακή νόσος προκαλείται όταν η κυκλοφορία του αίματος περιορίζεται στις αρτηρίες των ποδιών σας^11,12. Η περιφερική αρτηριακή νόσος μπορεί να προκαλέσει πόνο στις γάμπες, τους γοφούς, τους γλουτούς και τους μηρούς σας. Αυτό συμβαίνει συνήθως όταν περπατάτε ή ασκείστε¹².

Η αθηροσκλήρωση είναι μια προοδευτική νόσος, η οποία συνήθως δεν εμφανίζει συμπτώματα στην αρχή¹³. Έτσι, πολλοί άνθρωποι μπορεί να μη γνωρίζουν ότι πάσχουν από αυτήν. Μερικές φορές η αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσος γίνεται αντιληπτή μόνο κατόπιν εγκεφαλικού επεισοδίου, παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου (παροδική ισχαιμική προσβολή ή μίνι εγκεφαλικό επεισόδιο) ή καρδιακής προσβολής^12,13.

Πώς η αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσος μπορεί να οδηγήσει στον σχηματισμό πλακών

Οι γιατροί θεωρούσαν ότι η υψηλή χοληστερόλη ευθύνεται για τον σχηματισμό αθηρωματικών πλακών και ότι η μείωση των επιπέδων χοληστερόλης, μέσω του τρόπου ζωής και της φαρμακευτικής αγωγής ήταν το κλειδί για τη διαχείριση της νόσου. Ωστόσο, σήμερα γνωρίζουμε ότι το υψηλό σάκχαρο αίματος αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα. Το υψηλό σάκχαρο αίματος οδηγεί σε φλεγμονή¹, που προκαλεί βλάβη στο αρτηριακό τοίχωμα και προκαλεί τον σχηματισμό πλακών^11,12,14. Γι’ αυτό το λόγο, τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 έχουν 2-4 φορές περισσότερες πιθανότητες να υποστούν καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο, σε σχέση με τα άτομα που δεν έχουν σακχαρώδη διαβήτη^15,16.

Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στον κίνδυνο αθηροσκληρωτικής καρδιαγγειακής νόσου, όπως το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία, το κάπνισμα και η υψηλή αρτηριακή πίεση¹⁷. Μαζί με τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, στο σύνολό τους ονομάζονται «τροποποιήσιμοι» παράγοντες κινδύνου, επειδή είναι δυνατόν να μειωθεί η επίδρασή τους μέσω αλλαγών στον τρόπο ζωής και φαρμακευτικής αγωγής.

Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι για να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης αθηροσκληρωτικής καρδιαγγειακής νόσου και πολλοί από αυτούς όχι μόνο θα βελτιώσουν τη γενική σας υγεία, αλλά θα βοηθήσουν και στην πρόληψη των συνεπειών του σακχαρώδους διαβήτη. Ακολουθούν ορισμένες αλλαγές που μπορείτε να κάνετε στον τρόπο ζωής¹⁰.