
Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 - τι συμβαίνει στο σώμα σας;
Η κατανόηση της σχέσης μεταξύ ινσουλίνης, σακχάρου στο αίμα και διατήρησης των φυσιολογικών επιπέδων είναι πολύ σημαντική για τον έλεγχο του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2.
Η αποτελεσματική διαχείριση του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 μπορεί να συμβάλλει στη διατήρηση της ποιότητας ζωής των ατόμων που ζουν με τη νόσο1. Διατηρώντας υπό έλεγχο τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και διαχειριζόμενοι τους παράγοντες κινδύνου, όπως το υπερβολικό βάρος, δίνετε στον εαυτό σας καλύτερες πιθανότητες να επιβραδύνετε την εξέλιξη της νόσου2. Αυτό σημαίνει ότι μπορείτε να παραμείνετε υγιείς και δραστήριοι για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα- όμως απαιτείται πρόγραμμα και πειθαρχημένη ρουτίνα.
Ακολουθούν ορισμένα βασικά στοιχεία που θα σας βοηθήσουν να διατηρήσετε υπό έλεγχο τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
Τα τρία βασικά συστατικά για επιτυχημένη διαχείριση του σακχαρώδους διαβήτη είναι:
Η ισορροπία αυτών των παραγόντων ποικίλλει ανάλογα με το άτομο και το σημείο στο οποίο βρίσκεται στο ταξίδι του σακχαρώδους διαβήτη. Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 είναι μια προοδευτική νόσος3, οπότε η αντιμετώπιση είναι πιθανό να αλλάζει για κάθε άτομο, με την πάροδο του χρόνου. Για παράδειγμα, η μετάβαση σε φαρμακευτική αγωγή επειδή η διαχείριση του τρόπου ζωής από μόνη της δεν είναι πλέον επαρκής, δε θα πρέπει να θεωρείται αποτυχία. Αποτελεί απλά ένα νέο στάδιο μιας προοδευτικής νόσου, με έναν καινούργιο τρόπο αντιμετώπισης.
Φαρμακευτική αγωγή για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2: βρίσκοντας τη σωστή αγωγή για εσάς
Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος ελέγχου του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2, είναι ο έλεγχος των επιπέδων σακχάρου στο αίμα4. Το σάκχαρο ή γλυκόζη αίματος αυξομειώνεται συνεχώς όταν τρώμε, πίνουμε, γυμναζόμαστε και μεταβολίζουμε. Μπορεί επίσης να επηρεαστεί από ψυχολογικούς παράγοντες, όπως το άγχος. Αυτό ισχύει για όλους, με ή χωρίς σακχαρώδη διαβήτη. Έτσι, μια απλή μέτρηση του σακχάρου στο αίμα σε οποιαδήποτε δεδομένη στιγμή, μπορεί να μην αποτελεί ιδιαίτερα χρήσιμο δείκτη. Σε αυτό το σημείο έρχεται η γλυκοζιωμένη αιμοσφαιρίνη ή αλλιώς HbA1c.
Εάν έχετε διαγνωστεί με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, πιθανώς να είστε ήδη εξοικειωμένοι με αυτή τη μέτρηση. Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη είναι μια μορφή αιμοσφαιρίνης στο αίμα που έχει συνδεθεί με τη γλυκόζη (σάκχαρο). Η εξέταση HbA1c μετρά την ποσότητα της αιμοσφαιρίνης που έχει συνδεθεί με τη γλυκόζη και αντικατοπτρίζει τον μέσο όρο των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα σας κατά τους τελευταίους 2-3 μήνες.
Ο έλεγχος του σακχάρου στο αίμα απαιτεί να έχετε επίγνωση για το ποιες τροφές καταναλώνετε και πότε. Για παράδειγμα, αν έχετε προγραμματίσει έντονη σωματική άσκηση, θα μπορείτε να φάτε περισσότερο απ' ό,τι θα μπορούσατε σε μια μέρα που θα καθόστασταν κυρίως στο γραφείο ή στο σπίτι.
Όταν ο στόχος είναι η διατήρηση της ισορροπίας, είναι καλύτερο να μειώσετε ή να αποφύγετε την πρόσληψη τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, λίπη και ζάχαρη, τα οποία είναι πιθανό να προκαλέσουν αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα σας.
Το υπερβολικό βάρος και οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν κοινούς παράγοντες κινδύνου για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 28. Η υψηλή γλυκόζη αίματος μπορεί να οδηγήσει σε απόφραξη των αρτηριών, αυξάνοντας τον κίνδυνο σοβαρών καρδιαγγειακών επεισοδίων, όπως η καρδιακή προσβολή και το εγκεφαλικό επεισόδιο. Όπως και με τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, η διαχείριση του βάρους εξαρτάται από τη διατροφή, την άσκηση, τη γενετική προδιάθεση και ενδεχομένως τη φαρμακευτική αγωγή9.
Ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) είναι ένα συνηθισμένο σημείο εκκίνησης για να δείτε σε ποια κατηγορία βάρους ανήκετε (φυσιολογικό ή υπέρβαρο). Ωστόσο, δεν αποτελεί έναν εξελιγμένο δείκτη, καθώς μετρά μόνο την αναλογία ύψους προς βάρος. Έτσι, ενώ παρέχει μια γενική εικόνα της υγείας, δε μπορεί να κάνει διάκριση μεταξύ μυϊκής μάζας και λίπους και δε λαμβάνει υπόψη άλλους παράγοντες, όπως η γενετική προδιάθεση10.
Εάν έχετε επιπλέον βάρος, το ερώτημα που πρέπει να θέσετε στον εαυτό σας, σε συνεννόηση με τον γιατρό σας, είναι πώς να κάνετε βιώσιμες αλλαγές. Συνήθως, πρέπει να γίνουν διατροφικές αλλαγές. Αλλά αν ήδη τρώτε υγιεινά, τότε η αύξηση της άσκησης αποτελεί το επόμενο βήμα.
Όταν το σώμα καίει περισσότερες θερμίδες από όσες καταναλώνει, χάνετε βάρος11. Όσο περισσότερες θερμίδες προσλαμβάνετε, τόσο περισσότερη άσκηση θα πρέπει να κάνετε για να διατηρήσετε το βάρος σας. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, όλα έχουν να κάνουν με την ισορροπία. Καθώς το ταξίδι σας με τον σακχαρώδη διαβήτη προχωράει, θα μαθαίνετε όλο και περισσότερα για τις δυνατότητες του σώματός σας και ποια ισορροπία είναι σωστή για εσάς.
Πώς να διαχειριστείτε τον σακχαρώδη διαβήτη με άσκηση
Μιλήστε με τον γιατρό σας για να αξιολογήσετε τους παράγοντες κινδύνου και για να λάβετε βοήθεια για τη διαχείριση του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2.
Οι συμβουλές βασίζονται στην εμπειρία του αρθρογράφου και ενδέχεται να αποκλίνουν από τη γνώμη των επαγγελματιών και της ιατρικής και επιστημονικής κοινότητας. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας προτού προβείτε σε αλλαγές όσον αφορά τη διαχείριση του σακχαρώδους διαβήτη.
1. Baghianimoghadam MH, Afkhami, Ardekani M, Baghianimoghadam B. Effect of education on improvement of quality of life by SF-20 in type 2 diabetic patients. Acta Med Indones. 2009 Oct;41(4):175-80. PMID: 20124612.
2. Rodríguez-Gutiérrez R, Montori VM. Glycemic Control for Patients With Type 2 Diabetes Mellitus: Our Evolving Faith in the Face of Evidence. Circ Cardiovasc Qual Outcomes. 2016 Sep;9(5):504-12. doi: 10.1161/CIRCOUTCOMES.116.002901. Epub 2016 Aug 23. PMID: 27553599; PMCID: PMC5031530.
3. Fonseca VA. Defining and characterizing the progression of type 2 diabetes. Diabetes Care. 2009 Nov;32 Suppl 2(Suppl2):S151-6. doi: 10.2337/dc09-S301. PMID: 19875543; PMCID: PMC2811457.
4. Bailey CJ, Day C. Treatment of type 2 diabetes: future approaches. Br Med Bull. 2018 Jun 1;126(1):123-137. doi: 10.1093/brimed/ldy013. PMID: 29897499.
5. Sandler CN, McDonnell ME. The role of hemoglobin A1c in the assessment of diabetes and cardiovascular risk. Cleveland Clinic Journal of Medicine May 2016, 83 (5 suppl 1) S4-S10; DOI: https://doi.org/10.3949/ccjm.83.s1.02
6. Ibrahim M, Baker J, Cahn A, Eckel RH, El Sayed NA, Fischl AH, Gaede P, Leslie RD, Pieralice S, Tuccinardi D, Pozzilli P, Richelsen B, Roitman E, Standl E, Toledano Y, Tuomilehto J, Weber SL, Umpierrez GE. Hypoglycaemia and its management in primary care setting. Diabetes Metab Res Rev. 2020 Nov;36(8):e3332. doi: 10.1002/dmrr.3332. Epub 2020 May 18. PMID: 32343474.
7. Inoue K, Nianogo R, Telesca D, Goto A, Khachadourian V, Tsugawa Y, Sugiyama T, Mayeda ER, Ritz B. Low HbA1c levels and all-cause or cardiovascular mortality among people without diabetes: the US National Health and Nutrition Examination Survey 1999-2015. Int J Epidemiol. 2021 Aug 30;50(4):1373-1383. doi: 10.1093/ije/dyaa263. PMID: 33378417; PMCID: PMC8562330.
8. Martín-Timón I, Sevillano-Collantes C, Segura-Galindo A, et al. Type 2 diabetes and cardiovascular disease: have all risk factors the same strength? World journal of diabetes. 2014;5:444.
9. Poznyak A, Grechko AV, Poggio P, Myasoedova VA, Alfieri V, Orekhov AN. The Diabetes Mellitus-Atherosclerosis Connection: The Role of Lipid and Glucose Metabolism and Chronic Inflammation. Int J Mol Sci. 2020 Mar 6;21(5):1835. doi: 10.3390/ ijms21051835. PMID: 32155866; PMCID: PMC7084712.
10. Nuttall FQ. Body Mass Index: Obesity, BMI, and Health: A Critical Review. Nutr Today. 2015 May;50(3):117-128. doi: 10.1097/NT.0000000000000092. Epub 2015 Apr 7. PMID: 27340299; PMCID: PMC4890841.
11. Hill JO, Wyatt HR, Peters JC. Energy balance and obesity. Circulation. 2012 Jul 3;126(1):126-32. doi:10.1161/ CIRCULATIONAHA.111.087213. PMID: 22753534; PMCID:PMC3401553.